Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Պատմության էջերից

Պլաստիկ վիրաբուժության երեկն ու այսօրը

Պլաստիկ վիրաբուժության երեկն ու այսօրը

Պլաստիկ վիրաբուժության առաջացման պատմությունը շատ խճճված է ու մշուշոտ: Ուստի  հաստատ ասել, թե որտեղից է առաջացել վիրաբուժության այս ոլորտը, դժվար է:

 

Հնագետների կատարած պեղումներով ու գիտնականների ուսումնասիրություններով պարզվել է, որ վիրաբուժական գործողություններ, ինչպիսիք են` կատարակտի հեռացումը կամ գանգի մեջ շաղափով բացվածքը,  կատարվել են դեռևս մ.թ.ա.: Օրինակ`  մ.թ.ա. XVIII դարով թվագրված  Բաբելոնի արքա Համուրապիի օրենքներում կա այնպիսի մի կտոր, որում պարգև է առաջարկվում այն բժշկին, որը կհեռացնի աչքի սպիտակ փառը… բրոնզե դանակով:  Լոնդոնի թանգարաններից մեկում ցուցադրված է տղայի մումիա (Եգիպտոս, մ.թ.ա. II դար), որի քիթը, ականջները ծեփված են հատուկ խեժից: Դա վկայում է, որ վիաբուժական նպատակներով արհեստական նյութեր կիրառվել են դեռևս հին ժամանակներում:

 

Շատերի համար պլաստիկ վիրաբուժությունը նույնանում  է «պլաստիկ» հասկացության հետ, որը հունարենից թարգմանաբար նշանակում է` «լցնել կաղապարը, ձուլել»:

 

Պլաստիկ վիրաբուժության պատմության արմատները հասնում են Հին Եգիպտոսի, Պարսկաստանի, Արաբիայի փորձառու և հմուտ բժշկողներին, որոնք վերացնում էին նորածինների  բնածին արատները, ինչպիսին նապաստակի շրթունքն է, և ձեռքբերովի թերությունները, ասենք` կտրված քիթը:

 

Մարդկության պատմությունը միշտ ուղեկցվել է պատերազմներով: Նշանակում է` միշտ էլ վնասվածքներ են եղել: Մարդիկ նաև  հանցանքներ են գործել, որոնց համար կանգնել են դատարանի առջև ու պատժվել: Հնդկաստանում, օրինակ, հաճախ կտրել են հանցագործի քիթը, իսկ դա նշանակում էր, որ եթե հանցագործը ցանկանում էր թաքցնել իր ով լինելը, ապա գնում էր հեքիմի մոտ, որն էլ ինչ-որ կերպ վերականգնում էր նրա բացակայող  քիթը: Գուցե ոչ այնքան բնականին նման, այնուամենայնիվ` քիթ, որը նախկին հանցագործին նոր` օրենքին հնազանդ կյանք սկսելու հնարավորություն էր տալիս: Առաջին բժիշկը, որը մանրամասն նկարագրել է Հնդկաստանում  միջցեղային կռիվներում կորցրած քթի վերականգնումը  մ.թ.ա. VI դարի բժշկող Սուշատա Սամհիթն է:  Նա քիթը վերականգնելու բարդ` մեր օրերի վիրահատություններին  նման վիրահատություններ  էր կատարում:

 

Բացակայող քթի համար մաշկը վերցնում էր ճակատից  կամ այտից ու  դրանից քիթ ձևավորում, ապա այն պատվաստում պահանջվող տեղում: Ավելի ուշ սիցիլիացի Անտոնիո Բրանկան նման վիրահատություն  կատարեց, սակայն դրա համար մաշկը վերցրեց հիվանդի թևից:

 

1597-ին Գասպար Տանյակոցին մաշկի փոխպատվաստման վերաբերյալ մի ամբողջ տրակտատ է հրապարակել: Նա ներկայանում էր որպես բժիշկ, որը կարող է  վերացնել ճակատագրի հասցրած ցանկացած թերություն. «Մենք բուժում ու վերականգնում ենք մարմնի մասեր, որոնք տվել է բնությունը, սակայն խլել  է ճակատագիրը: Մենք դա անում ենք ոչ թե աչքին հաճո երևալու, այլ վնասվածք ունեցողին հույս տալու ու նրա հոգուն օգնելու համար»: Ցավոք, նա դատապարտվեց իր ցեղակիցների կողմից, քանի որ իտալացիները նրա գաղափարներն անբնական ու անօրինական էին համարում: Բանն այն է, որ Տանյակոցին հաշվի չէր առել փոխպատվաստման անհամատեղելիության փաստը, ուրիշ մարդուց վերցված  մաշկի փոխպատվաստման վիրահատությունից հետո նրա հիվանդները մահանում էին: Եվ միայն XX դարում կարողացան պարզել, որ այդ խնդիրը պետք էր լուծել հատուկ բուժման եղանակով:

 

1814-ին Լոնդոնում Ջոզեֆ Կարպյուն  ճակատից վերցված մաշկից լիարժեք քիթ ստացավ, ու դրանից հետո էր, որ պլաստիկ վիրաբուժությունը բոլորովին նոր փուլ թևակոխեց: Սկսեցին տարբեր մեթոդներ մշակել, ու պլաստիկ վիրաբուժությունը վերածվեց հասարակության մեծագույն ձեռքբերման:

 

Երբ սկսվեց   Առաջին համաշխարհային պատերազմը, ընդհանուր պրակտիկայի վիրաբույժներից բացի , հարկավոր էին էսթետիկ վիրաբուժության մասնագետներ, որոնք կկարողանային  վերացնել հրազենային վնասվածքների հետքերը: Այդ ժամանակ ստեղծվեցին կենտրոններ, որտեղ վիրավորներին օգնում էին վերականգնելու առողջությունն ու  նաև նախկին կերպարանքը: Նման մի կենտրոնում և՛ կարելի էր բուժել այրվածքը, և՛ հնարավոր էր  պրոթեզավորել վերջույթներն ու ապաքինվել վնասվածքներից հետո:

 

Երկրորդ համաշխահային պատերազմի ժամանակ աշխարհի ամենահայտնի վիրաբույժներից մեկը ամերիկացի հայ վիրաբույժ Վարազդատ Գազանդյանն էր, որը ավելի քան 3000 պլաստիկ վիրահատություն էր կատարել: Նա իրավամբ համարվում է պլաստիկ վիրաբուժության հիմնադիրը Միացյալ Նահանգներում, առհասարակ դեմքի պլաստիկ վիրաբուժության մեջ  հիմնարար մեթոդների հիմնադիրը:

 

Գազանդյանը (1879-1974) 1905 թ. ավարտել է Հարվարդի Ատամնաբուժական քոլեջը: Նա առաջին գիտնականն էր, որ պլաստիկ վիրաբուժության պրոֆեսորի գիտական  կոչում ստացավ, և առաջինն էր ԱՄՆ-ում, որ գրքեր հրատարակեց պլաստիկ վիրաբուժության վերաբերյալ: Վարազդատ Գազանդյանը Ամերիկայի պլաստիկ վիրաբույժների ասոցիացիայի նախագահն էր, ավելի քան 700 գիտական աշխատությունների հեղինակ:

 

Խորհրդային ժամանակաշրջանում ընդհանուր բժշկության զարգացման մեջ հատուկ տեղ էր զբաղեցնում պլաստիկ վիրաբուժությունը: Շատ հայտնի անուններ կան, նրանցից է  պլաստիկ վիրաբուժության հայրենական դպրոցի հիմնադիրներից մեկը համարվող Առնոլդ Ադամյանը` ոլորտի նորարար, գյուտարար:  Նա ապրում ու աշխատում էր Մոսկվայում,  ՌԴԳԱ-ի իսկական անդամ էր:Ադամյանը մահացավ  2012-ին:

 

Իսկ ահա XXI դարը վերածվեց  պլաստիկ  ու էսթետիկ վիրաբուժության «Ոսկե դարի» ու հիմա հանրությանը մատչելի է  նաև գնի առումով ու  շատ պահանջված է:

 

Ըստ վիճակագրության` ողջ աշխարհում տարեկան կատարվում է 17 մլն պլաստիկ վիրահատություն: Առաջվա պես ամենապահանջվածներից են կրծքի մեծացումը, քթի ձևափոխությունը, դեմքի մաշկի ու կոպերի ձգումը: Հարկ է նշել, որ այսօր տղամարդ հաճախորդների թիվը  ևս գնալով աճում է:

 

Պլաստիկան` պլաստիկա, սակայն  դրանով չարժե տարվել: Չի բացառվում, որ այն ցանկալի արդյունքը չտա ու շտկելու  փոխարեն` այլանդակի, ինչը հետագայում կարող է առաջ բերել հոգեբանական լուրջ խնդիրներ:  Ուրեմն  թվարկենք  պլաստիկ վիրահատությունների մի քանի պլյուսներ ու նաև մինուսներ:

 

Հիմնականում ժամանակակից աշխարհում պլաստիկ վիրահատության են դիմում արտաքին թերությունները շտկելու նպատակով: Իսկ պլաստիկ վիրաբույժների  ճանաչումը համեմատելի է  հայտնի կինոգործիչների, երաժիշտների հետ:

 

Պլաստիկ վիրահատության պլյուսներից է թերությունների վերացումը. օրինակ` շատ մարդիկ վթարներից, հրդեհներից ու աղետներից  հետո չեն կարողանում լիարժեք կյանքով ապրել արտաքինի փոփոխությունների պատճառով: Մասնագետ վիրաբույժները վերացնում են սպիները, այն թերությունները, որոնք խանգարում են մարդուն  լիարժեք ապրել: Մարդը դրանից  հետո նորմալ կյանքի է վերադառնում: Շատերն էլ վիրաբուժական սեղանին են պառկում ոչ թե իրենց ցանկությամբ, այլ` անհրաժեշտությունից ելնելով:

 

Նոր մեթոդներն էլ հնարավորություն են տալիս խուսափելու հետվիրահատական բարդություններից: Օրինակ` նոր մեթոդների կիրառման շնորհիվ  կնճիռների հարթեցումից հետո մաշկի  ձգվածության զգացում չի լինում, ինչը շատ կարևոր հանգամանք է: Առանց վիրադանակի վիրահատությունները հնարավորություն են տալիս  խուսափելու հետվիրահատական սպիներից: Սակայն յուրաքանչյուր վիրահատություն իր ցուցումներն ու հակացուցումներն  ունի: Պլաստիկ վիրահատության ամենաէական արդյունքը, որը պլյուս է համարվում, գեղեցկացումն ու երիտասարդացումն է: Պլաստիկայի շնորհիվ կանայք ոչ միայն գրավիչ են  դառնում, այլև ինքնավսատահ:

 

Հետվիրահատական շրջանում առաջացած բարդությունը մինուսներից մեկն է: Մինչ վիրադանակի տակ պառկելը հարկավոր է լավ վերլուծել, թե ինչ ռիսկի եք դիմում: Կնճիռների հարթեցումից հետո հնարավոր է` առաջանան արյունազեղումներ ու մաշկի զգայունության կորուստ: Քթի վիրահատությունը կարող է հանգեցնել քթի ծայրի ձևախախտման ու այտուցի: Մինուսներից կարելի է նշել նաև սթրեսները: Շատերն են վիրահատությունից հետո ընկնում սուր դեպրեսիվ վիճակների մեջ: Ծերացումը կատարվում է ողջ օրգանիզմում: Երբ մարդ պլաստիկ վիրահատության է դիմում, նա երիտասարդանում է արտաքուստ, սակայն ծերացման պրոցեսը մնացած օրգաններում շարունակվում է: Իսկ երբեմն էլ սպիները կարող են սթրեսների պատճառ դառնալ:

 

Որքան էլ մարդ փորձի երիտասարդացնել իրեն պլաստիկ վիրահատություններով, միևնույն է, բնությանը խաբել անհնար է: Ժամանակն էլ հավերժ չէ: Պլաստիկ վիրաբուժության կարելի է դիմել  արտաքին էական թերությունները շտկելու համար: Իսկ մնացած դեպքերում պարզապես հարկավոր է սովորել ընդունել ամեն ինչ այնպես, ինչպես որ կա` բնականը:

 

Պլաստիկ վիրաբույժների միջազգային ասոցիացիայի մասնագետները,  հիմնվելով ողջ աշխարհի վիրաբույժների հաշվետվությունների վրա, կազմել են ամենապահանջված վիրահատությունների վարկանշային ցանկը:

 

Առաջին տեղում կրծքի մեծացումն է իմպլանտների միջոցով: Այս վիրահատության  գծով առաջատար են Չինաստանը, Իտալիան, Մեքսիկան, Բրազիլիան, ԱՄՆ-ն (ըստ աճման կարգի), իսկ Հարավային Կորեայում յուրաքանչյուր 77-րդ բնակիչը դիմում է մասնագետներին` աչքերի բացվածքի վիրահատության համար:

Սկզբնաղբյուր. http://ankakh.com/
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Մեդ-Պրակտիկ

16.02.2013

Հարգելի Աննա, Ձեզ կպատասխանի մասնագետը։ Հետևեք մեզ։

anna

16.02.2013

yes aprum em hayastanic durs unei qti shncharakan problem dimelov bjishki virahatecin im qitn bayc qtis mijnapatn chuxvec 1 tari anc yes dimeci estetik virabuji ays angam bjishkn asec vor voch miayn qtis mijnapatn e teqvac ayl nayev cnots yev asec vor nax petq e atamnashars uxxem yev heto nor qits virahatem uzum em nayev der karciqn imanam atamnashari shat chnchin teqvacutyunn kap uni qti virahatutyan het yev nayev uzum em imanal hayastanum vorqan arji qti estetik virahatutyunn naxapes shnorhakalutyun

Կարդացեք նաև

1801 թ. նոյեմբերի 9-ին ծնվել է ամերիկացի գործարար Գեյլ Բորդենը՝ խտացրած կաթի հայտնագործողը
1801 թ. նոյեմբերի 9-ին ծնվել է ամերիկացի գործարար Գեյլ Բորդենը՝ խտացրած կաթի հայտնագործողը

Գեյլ Բորդենը ծնվել է 1801 թ. նոյեմբերի 9-ին Նյու-Յորք նահանգում (ԱՄՆ): Իր աշխատանքային ուղին սկսել է Տեխաս նահանգում հողաչափ աշխատելով՝ ստեղծելով Գալվեստոն քաղաքի քաղաքաշինական պլանը, այնուհետև...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
1895-ի նոյեմբերի 8-ին ֆիզիկոս Վիլհելմ Ռենտգենը բացահայտել է «ռենտգենյան ճառագայթները»
1895-ի նոյեմբերի 8-ին ֆիզիկոս Վիլհելմ Ռենտգենը բացահայտել է «ռենտգենյան ճառագայթները»

118 տարի առաջ գերմանացի ֆիզիկոս Վիլհելմ Ռենտգենը՝ Վյուրցբուրգյան համալսարանի (Բավարիա) պրոֆեսորը և ռեկտորը, համալսարանական լաբորատորիայում միայնակ փորձարկումներ իրականացնելիս...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հոկտեմբերի16-ին ծնվել է շվեյցարացի անատոմիստ, բուսաբան, ֆիզիոլոգ Ալբրեխտ Հալլերը
Հոկտեմբերի16-ին ծնվել է շվեյցարացի անատոմիստ, բուսաբան, ֆիզիոլոգ Ալբրեխտ Հալլերը

Ալբրեխտ Հալլերը ծնվել է 1708 թ. հոկտեմբերի16-ին Բերնում: Սկզբում սովորել է Տյուբինգենյան, այնուհետև Լոնդոնյան համալսարաններում: 1727 թ.ն Հալլերը դարձավ բժշկական գիտությունների թեկնածու: Բժշկության բնագավառում մեկ տարի...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
1829 թ. օգոստոսի 13-ին ծնվել է ռուս ֆիզիոլոգ, ֆիզիոլոգիայի դպրոցի հիմնադիր Իվան Սեչենովը
1829 թ. օգոստոսի 13-ին ծնվել է ռուս ֆիզիոլոգ, ֆիզիոլոգիայի դպրոցի հիմնադիր Իվան Սեչենովը

Իվան Միխայիլի Սեչենովը ծնվել է 1829թ. օգոստոսի 13-ին այժմյան  Նիժնի Նովգորոդ շրջանի Սեչենովո գյուղում: 1848 թ. ավարտել է Պետերբուրգի Գլխավոր ճարտարագիտական դպրոցը և 1856 թ. Մոսկովյան համալսարանի...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունիսի 30-ին ծնվել է անգլիացի բուսաբան և ճանապարհորդ Ջոզեֆ Հուկերը
Հունիսի 30-ին ծնվել է անգլիացի բուսաբան և ճանապարհորդ Ջոզեֆ Հուկերը

Ջոզեֆ Դոլթոն Հուկերը ծնվել է 1817 թ. հունիսի 30-ին՝ Հեյլսուորտում: Նրա առաջին ուսուցիչը հենց իր հայրը՝ Վիլյամ Հուկերը դարձավ: Ջոզեֆը՝ 7 տարեկանից սկսած, Գլազգոյի համալսարանում նրա դասախոսություններն էր լսում...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
1868 թ. հունիսի 23-ին արտոնագրվեց գրամեքենան
1868 թ. հունիսի 23-ին արտոնագրվեց գրամեքենան

Տեղային արհեստանոցում աշխատելով՝ Կրիստոֆեր Շոուլզը և նրա գործընկեր Կարլոս Գիդդենը գրքի էջերի հաջորդաբար համարակալման համար սարքավորում հնարեցին: Այս հասարակ հարմարանքից էլ սկիզբ է առել...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
1981 թ. հունիսի 5-ին Հիվանդությունների վերահսկման ամերիկյան կենտրոնը նոր հիվանդություն՝ ՁԻԱՀ գրանցեց
1981 թ. հունիսի 5-ին Հիվանդությունների վերահսկման ամերիկյան կենտրոնը նոր հիվանդություն՝ ՁԻԱՀ գրանցեց

«20-րդ դարի ժանտախտ» համարվող հիվանդությունն առաջին անգամ հայտնաբերվել է 1981 թ. ԱՄՆ-ում: Բժիշկներին շատ անհանգստացրեց թոքաբորբով հիվանդացող երիտասարդների թվի խիստ աճը, ինչը...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Մայիսի 30-ին ծնվել է գերմանացի էնտոմոլոգ Գերման Հագենը
Մայիսի 30-ին ծնվել է գերմանացի էնտոմոլոգ Գերման Հագենը

Գերման Հագենը ծնվել է 1817 թ. մայիսի 30-ին Կենիգսբերգում (այժմյան Կալինինգրադ): Նա իր կարիերան սկսել է 1836 թ. Կենիգսբերգի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետ ընդունվելուց հետո...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Մայիսի 29-ը Առողջ մարսողության համաշխարհային օրն է. med.news.am
Մայիսի 29-ը Առողջ մարսողության համաշխարհային օրն է. med.news.am

Մայիսի 29-ը առողջ մարսողության համաշխարհային օրն է (World Digestive Health Day), որը սահմանվել է համաշխարհային աղեստամոքսային կազմակերպության նախաձեռնությամբ (World Gastroenterology Organisation, WGO)...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Մայիսի 16-ը` ՁԻԱՀ զոհերի հիշատակի համաշխարհային օր
Մայիսի 16-ը` ՁԻԱՀ զոհերի հիշատակի համաշխարհային օր

Յուրաքանչյուր տարի, մայիս ամսվա երրորդ կիրակի օրն ընդունված է հիշել այն մարդկանց, որոնք մահացել են ՁԻԱՀ-ից: Սա արվում է ՁԻԱՀ-ով հիվանդ և ՄԻԱՎ վարակակիր մարդկանց խնդիրների վրա միջազգային հանրության ուշադրությունը գրավելու և այս հիվանդության հետագա...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Մայիսի 10-ին ծնվել է իռլանդացի գործարար, թեյի մագնատ, հայտնի թեյի ընկերության հիմնադիր Թոմաս Լիփթոնը
Մայիսի 10-ին ծնվել է իռլանդացի գործարար, թեյի մագնատ, հայտնի թեյի ընկերության հիմնադիր Թոմաս Լիփթոնը

Թոմաս Ջոնստոն Լիփթոնը ծնվել է 1850թ. մայիսի 10-ին Գլազգոյում (Շոտլանդիա): Արդեն հինգ տարեկան հասակում նա օգնում էր իր հորը նպարեղենի խանութում, իսկ երբ նրա եղբայրը և քույրը մահացան,  նա ստիպված...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Մայիսի 8-ին ծնվել է Ֆրանսիացի մանրէաբան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Անդրե Լվովը
Մայիսի 8-ին ծնվել է  Ֆրանսիացի մանրէաբան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Անդրե Լվովը

Անդրե Միշել Լվովը ծնվել է 1902թ. մայիսի 8-ին ֆրանսիական Էլե-լյո-Շատո գյուղում, ռուսական ծագում ունեցող մտավորական հրեայական ընտանիքում: 1922թ. նա ընդունվել է Պաստերյան ինստիտուտ, սովորել է աշխարհահռչակ ֆրանսիացի...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
1755թ. մայիսի 7-ին տեղի ունեցավ Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան Մոսկվայի պետական համալսարանի հանդիսավոր բացումը
1755թ. մայիսի 7-ին տեղի ունեցավ Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան Մոսկվայի պետական համալսարանի հանդիսավոր բացումը

Ռուսաստանի ամենահին և ամենահայտնի համալսարանը Մոսկվայի Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան ռուսական համալսարանն է: Այն հիմնադրվել է 1755թ., նշանավոր գիտնական-հանրագիտարանագետ, առաջին ռուս ակադեմիկոս...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Մայիսի 6-ին ծնվել է ավստրիացի նյարդաբան, հոգեվերլուծաբանության դպրոցի հիմնադիր Զիգմունդ Ֆրեյդը
Մայիսի 6-ին ծնվել է ավստրիացի նյարդաբան, հոգեվերլուծաբանության դպրոցի հիմնադիր Զիգմունդ Ֆրեյդը

Զիգմունդ Ֆրեյդը ծնվել է 1856թ. մայիսի 6-ին Ֆրեյբուրգ մորավյան քաղաքում, բուրդ վաճառողի ընտանիքում: 1860թ. նրա ընտանիքը տեղափոխվել է Վիեննա, որտեղ Զիգմունդը գերազանց ավարտել է ավագ դպրոցը և դարձել...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Մայիսի 6-ին ծնվել է ամերիկացի հոգեբույժ, սոցիալական հոգեբան Ջեյկոբ Մորենոն
Մայիսի 6-ին ծնվել է ամերիկացի հոգեբույժ, սոցիալական հոգեբան Ջեյկոբ Մորենոն

Ջեյկոբ Լևին Մորենոն ծնվել է 1889թ. մայիսի 6-ին Բուխարեստում (Ռումինիա), իսպանացի հրեաների ընտանիքում, նա վեց` ավելի ուշ ծնված եղբայրներց և քույրերից ավագն էր...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ